Jessica was onze prachtige, lieve ontwapenende, innemende, vrolijke en vitale dochter en zus. Zij werd geboren op 25 september 1987 en overleed op 15 januari 2022.

Jessica heeft ons in contact gebracht met een Parallelle Wereld waarin de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking centraal staat. Een wereld waar het gaat om het kleine en niet om het grote gebaar. Waarin men tevreden is met kleine, simpele dingen. Met muziekjes en een paar wiebel-speeltjes, met lekker schommelen. Met eindeloos naar films van Swiebertje of Bassie en Adriaan kijken. Waarin mensen weinig ruimte innemen, maar toch zo belangrijk zijn. Een wereld waarin men geen weet heeft van de nieuwste iPhone en berichten op social media en waarin men zich niet bekommert om het dragen van kleren volgens de nieuwste mode.

Maar ook een wereld waarin persoonsgerichte zorg en bejegening het verschil maken.

Tijdens haar leven was Jessica voor een groot deel afhankelijk van de zorg van de groepsleiding. Als ouders hebben wij dus een groot aantal jaren van ons leven met groepsleiding te maken gehad. In het begin heb je als ouders moeite om je gehandicapte kind los te laten. Je denkt dat niemand zo goed voor hem/haar kan zorgen als jezelf. Maar de zorg wordt zwaar/duurt te lang en je zoekt een zo goed mogelijke andere plek voor je kind. Daar ga je de zorg delen met de groepsleiding. Zij zien je kind als een eigen individu met kwaliteiten en behoeften, waar jij het als vanzelfsprekend onderdeel van je eigen gezinssituatie zag. Dat komt omdat het natuurlijke losmakingsproces met gezonde kinderen op een heel andere manier verloopt. De groepsleiding wisselt regelmatig, waardoor je kind en jijzelf als ouders steeds weer aan een nieuw gezicht met andere gewoontes moet wennen. Maar er is ook een constante factor, die de groepsleiding deelt.

We zagen hoe elke groepsleider een eigen manier had om met Jessica om te gaan. De basale opleiding van groepsleiders was weliswaar gelijk, maar daarmee waren ze geen identieke professionals. Ieder had zijn eigen persoonlijke kleur aangebracht in het contact met Jessica. Sommigen ondernamen graag uitstapjes met haar. Anderen waren meer gericht op lekkere hapjes. Nog weer anderen vonden het fijn om met Jessica’s uiterlijke verzorging bezig te zijn. Zo kreeg Jessica als het ware een totaalpakket aangeboden.

Iedere groepsleider brengt dus zelf unieke vaardigheden mee. De één trekt er graag op uit met de cliënt, de ander is vooral praktisch in verzorgende foefjes en ziet daar de uitdaging in. De volgende is meer gericht op koken en gezelligheid. Zo voegt eenieder iets toe en dat maakt het geheel meer dan de som der delen.

Dat is een basale kwaliteitsnorm: het zien van de cliënt als een individu met kwaliteiten en behoeften, waar je respectvol en met professionele zorg mee omgaat.

Onze ervaring is dat de groepsleiding vaak niet bij de eigen kwaliteiten stilstaat en dingen vaak als vanzelfsprekend ziet. Maar wat is ‘vanzelfsprekend’? Je kunt een onderscheid maken in de goede en de slechte zin van het woord. Vanzelfsprekend in de slechte zin zijn dingen waar we niet meer bij stilstaan. In de goede zin is dat je vanzelfsprekend een goede piloot wilt hebben als je gaat vliegen en geen stagiair. Dan is ‘vanzelfsprekend’ ineens hetzelfde als ‘kwaliteit’.

Wat wij leerden is dat groepsleiders in het algemeen niet zo van hun eigen meerwaarde overtuigd zijn. Ze werken hard en zijn dienstbaar. Tijdens Jessica’s ziekteproces vatten we het plan op om juist de unieke kwaliteiten van de groepsleiding meer over het voetlicht te brengen. Praktische tips die toegepast worden door groepsleiding, ongemerkt vanzelfsprekend in de ene woongroep of instelling, kunnen van grote meerwaarde zijn voor andere instellingen. Uitwisseling is belangrijk.

Het is voor iedereen fijn om in die kwaliteiten gezien te worden en erkenning te krijgen. Dat willen we met het Jessica Buitelaar Fonds graag verder stimuleren.